Voorschotten en leningen aan Franse bedrijven: beperkingen waar op gelet moet worden

Achtergrond

In tegenstelling tot veel andere landen geldt er in Frankrijk nog altijd een bankmonopolie.

Dit bankmonopolie heeft twee kanten. Enerzijds mag alleen een bank op regelmatig basis krediet verstrekken, anderzijds mag alleen een bank op regelmatige basis gelden ontvangen van derden.

Op regelmatig basis krediet verstrekken

Er bestaat alleen een inbreuk op het bankmonopolie wanneer het krediet op regelmatige basis verstrekt wordt. Doorgaans wordt aangenomen dat dit criterium vereist dat de kredietverstrekker aan meerdere entiteiten leningen heeft verstrekt.

Op regelmatig basis gelden ontvangen van derden

Het is tevens verboden op regelmatige basis gelden van derden te ontvangen. Hieronder wordt verstaan geld dat wordt verstrekt waarover de ontvanger zelf mag beschikken, maar dat moet worden teruggegeven aan degene die het verstrekt heeft. Het gaat daarbij in essentie om deposito’s.

Dit verbod geldt niet voor gelden die beschikbaar worden gesteld door aandeelhouders en bestuurders. Een vennootschap mag dus gelden ontvangen van haar aandeelhouders of bestuurders, zonder dat dit een inbreuk op het bankmonopolie oplevert.

Ook hier geldt bovendien het regelmatigheidscriterium. Daarbij moet wel bedacht worden dat als een vennootschap regelmatig gelden ontvangt van partijen die geen aandeel hebben in haar kapitaal (ook al zijn dit steeds andere partijen) er dus een inbreuk bestaat op het bankmonopolie aan de kant van de ontvanger van de gelden.

Uitzonderingen op het bankmonopolie

Er bestaan twee belangrijke uitzonderingen op het bankmonopolie:

• Ten eerste zijn cashflowoperaties binnen een groep toegestaan. Hiervoor is vereist dat de kapitaalverbanden tussen de betrokken vennootschappen dusdanig zijn dat de een van de gelieerde vennootschappen de effectieve controle heeft over de anderen;
• Ten tweede kunnen commerciële vennootschappen waarvan het laatste boekjaar is gecertificeerd door een registeraccountant, naast hun gewoonlijke activiteit, leningen van minder dan 3 jaar verstrekken aan relatief kleine ondernemingen waarmee zij een economische relatie onderhouden die dit rechtvaardigt.

Sancties

Een inbreuk op het bankmonopolie is een strafrechtelijk delict. De maximale strafrechtelijke sanctie is een gevangenisstraf van 3 jaar en een boete van € 375.000.

Internationale situaties

In internationale situaties, waarbij een deel van de leningsoperaties in Frankrijk plaatsvindt, en een deel in het buitenland is het deels nog een open vraag of de regels omtrent het bankmonopolie van toepassing zijn, maar het risico van inbreuk op het bankmonopolie kan niet uitgesloten worden wanneer ofwel de geldverstrekker ofwel de geldontvanger in Frankrijk gevestigd is.

In het kader van de financiering van een Franse (dochter)vennootschap is het dus de moeite waard de voorwaarden en omstandigheden daarvan goed na te gaan. Naast de wettelijke sancties kunnen er ook praktische nadelen zijn (een notaris kan bij voorbeeld weigeren een leningsovereenkomst die in strijd is met het bankmonopolie notarieel vast te leggen). De fiscale behandeling (met name wat betreft renteaftrek) kan ook variëren afhankelijk van de context.